Nearshoring: co to znaczy i dlaczego rewolucjonizuje biznes
Nearshoring to strategia biznesowa polegająca na przenoszeniu procesów operacyjnych lub produkcyjnych do krajów geograficznie bliskich względem kraju macierzystego firmy. W przeciwieństwie do offshoringu, który zakłada relokację do odległych krajów, nearshoring koncentruje się na współpracy z partnerami z tego samego kontynentu lub regionu, co zapewnia lepszą kontrolę nad projektami przy zachowaniu korzyści kosztowych.
Ten model zyskuje na popularności szczególnie po doświadczeniach COVID-19, kiedy firmy na całym świecie uświadomiły sobie kruchość globalnych łańcuchów dostaw. Według badań McKinsey, Deloitte i World Economic Forum, nearshoring stał się kluczową strategią dywersyfikacji ryzyka i budowania bardziej odpornych struktur biznesowych.
Offshoring – definicja i charakterystyka
Offshoring to model biznesowy polegający na przenoszeniu usług lub produkcji do odległych krajów, zazwyczaj na innym kontynencie, w celu maksymalizacji redukcji kosztów. Tradycyjnie firmy z Europy Zachodniej czy Stanów Zjednoczonych przenosiły produkcję do Azji, głównie do Chin czy Indii, gdzie koszty robocizny były znacząco niższe.
W branży IT offshoring obejmuje przede wszystkim software development, business process outsourcing (BPO) oraz IT enabled services. Firmy takie jak KPMG w swoich badaniach wskazują, że offshoring może zapewnić oszczędności kosztowe sięgające 40-60%, ale wiąże się z wieloma wyzwaniami operacyjnymi.
Problemy offshoringu to głównie różnice czasowe utrudniające komunikację, bariery kulturowe i językowe, długi czas transportu w przypadku produkcji fizycznej oraz ryzyko polityczne i ekonomiczne związane z odległymi jurysdykcjami. Transformacja cyfrowa dodatkowo zwiększyła znaczenie bezpieczeństwa danych, co w przypadku offshoring może stanowić dodatkowe wyzwanie.
Nearshoring – definicja i główne założenia
Nearshoring jako strategia biznesowa zakłada współpracę z partnerami znajdującymi się w promieniu kilku godzin lotu od kraju macierzystego. Dla firm niemieckich może to oznaczać współpracę z Polską czy innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Według Bitkom, niemieckiego stowarzyszenia branżowego, ponad 60% firm technologicznych rozważa nearshoring jako główną strategię outsourcingu.
W branży IT nearshoring obejmuje zarówno Team Outsourcing – czyli zapewnienie konkretnych specjalistów do projektów klienta, jak i Project Outsourcing – kompleksową realizację całych projektów technologicznych. Software development w modelu nearshore pozwala na zachowanie ścisłej komunikacji z zespołami przy jednoczesnej optymalizacji kosztów.
Kluczowe charakterystyki nearshoring to podobne strefy czasowe umożliwiające efektywną komunikację w czasie rzeczywistym, kulturowa bliskość ułatwiająca współpracę, relatywnie niskie koszty transportu i logistyki oraz zgodność z regulacjami prawnymi obowiązującymi w regionie.
Nearshoring czy offshoring – kryteria wyboru
Analiza kosztów całkowitych to pierwszy czynnik decydujący o wyborze modelu. Podczas gdy offshoring może oferować niższe koszty bezpośrednie, nearshoring często wygrywa w analizie Total Cost of Ownership (TCO), uwzględniającej koszty komunikacji, podróży, zarządzania ryzykiem i jakości.
Specyfika branży ma kluczowe znaczenie. W produkcji komponentów elektronicznych czy urządzeń medycznych, gdzie wymagane są wysokie standardy jakości i szybka reakcja na zmiany, nearshoring często okazuje się lepszym rozwiązaniem. EMS (Electronic Manufacturing Services) coraz częściej wybierają partnerów nearshore ze względu na lepszą kontrolę jakości i możliwość szybkiego reagowania na problemy w montażu płytek PCB.
Wymagania komunikacyjne to kolejny kluczowy czynnik. Projekty wymagające intensywnej współpracy, częstych spotkań czy szybkiego rozwiązywania problemów lepiej sprawdzają się w modelu nearshore. W outsourcingu ITmożliwość prowadzenia videokonferencji w podobnych strefach czasowych znacząco poprawia efektywność projektu.
Offshoring – wady i zalety
Zalety offshoringu to przede wszystkim znaczące oszczędności kosztowe, dostęp do dużej puli talentów, możliwość skalowania operacji oraz dywersyfikacja geograficzna ryzyka biznesowego. W niektórych branżach offshoring może oferować dostęp do specjalistycznej wiedzy czy technologii niedostępnych lokalnie.
Wady obejmują głównie wyzwania komunikacyjne wynikające z różnic czasowych i kulturowych, ryzyko związane z jakością i kontrolą procesów, problemy z materiałami podrobionymi w łańcuchach dostaw, długie czasy transportu wpływające na time-to-market oraz ryzyko polityczne i ekonomiczne.
Eksperyment COVID-19 pokazał kruchość globalnych łańcuchów dostaw opartych na offshoringu. Wiele firm doświadczyło problemów z dostawami, co skłoniło je do poszukiwania bardziej odpornych modeli współpracy.
Nearshoring – wady i zalety
Zalety nearshoring to optymalne połączenie oszczędności kosztowych z kontrolą operacyjną. Firmy mogą zaoszczędzić 20-40% kosztów w porównaniu do operacji onshore, zachowując przy tym możliwość efektywnej komunikacji i zarządzania projektami. Inditex (właściciel marki Zara) to klasyczny przykład sukcesu nearshoring w branży tekstylnej, gdzie szybkość reakcji na trendy modowe była kluczowa.
Podobieństwa kulturowe ułatwiają współpracę międzynarodową, podczas gdy zgodność regulacyjna w ramach regionów takich jak Unia Europejska eliminuje wiele problemów prawnych charakterystycznych dla offshoring.
Wady nearshoring to głównie wyższe koszty w porównaniu do offshoring oraz mniejsza dostępność niektórych specjalizacji. W przypadku bardzo standardowych procesów, gdzie komunikacja nie jest krytyczna, offshoring może pozostać bardziej atrakcyjny ekonomicznie.
Koszty – od czego zależą?
Struktura kosztów w nearshoring obejmuje nie tylko wynagrodzenia, ale także koszty zarządzania projektami, podróży służbowych, różnic w produktywności oraz ryzyka operacyjnego. Badania Supply Chain Dive wskazują, że całkowite koszty nearshoring mogą być o 15-25% wyższe od podstawowych kosztów robocizny ze względu na dodatkowe wydatki na koordynację.
Koszty ukryte w offshoringu często obejmują wydłużone cykle projektowe, konieczność dodatkowych kontroli jakości, koszty błędów komunikacyjnych oraz ryzyko opóźnień. W analizie World Economic Forum wskazano, że transport międzynarodowy generuje około 3% globalnych emisji CO2, co przekłada się także na koszty środowiskowe.
ROI nearshoring często materializuje się w perspektywie średnio- i długoterminowej przez wyższą jakość dostarczanych usług, szybszą implementację zmian oraz lepszą kontrolę nad procesami biznesowymi.
Trendy i przyszłość nearshoring
Geopolityczne napięcia i wojny handlowe dodatkowo wzmacniają trend nearshoring. Firmy poszukują stabilnych partnerów w regionach o przewidywalnym klimacie politycznym i gospodarczym.
Automatyzacja i robotyzacja zmieniają równanie kosztowe, zmniejszając znaczenie różnic w kosztach robocizny między regionami. To sprawia, że inne czynniki – jakość, szybkość, kontrola – stają się relatywnie ważniejsze.
Zrównoważony rozwój i ESG (Environmental, Social, Governance) kryteria wpływają na decyzje biznesowe. Nearshoring często lepiej wpisuje się w strategie zrównoważonego rozwoju ze względu na niższe emisje związane z transportem i lepszą kontrolę nad standardami pracy.
Reshoring – powrót produkcji do kraju macierzystego – to kolejny trend obserwowany szczególnie w branżach strategicznych. Jednak dla wielu firm nearshoring pozostaje optymalnym kompromisem między kosztami a kontrolą.
Podsumowanie
Nearshoring reprezentuje ewolucję w myśleniu o globalnych operacjach biznesowych – od prostej minimalizacji kosztów do optymalizacji całkowitej wartości. W erze niepewności geopolitycznej i rosnących wymagań dotyczących agilności biznesowej, model nearshore oferuje equilibrium między efektywnością kosztową a operacyjną kontrolą.
Dla firm z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski, nearshoring oznacza ogromne możliwości rozwoju jako dostawcy usług dla rynków zachodnioeuropejskich. Kombinacja wykwalifikowanej siły roboczej, konkurencyjnych kosztów i kulturowej bliskości czyni ten region naturalnym beneficjentem trendu nearshoring.
Decyzja między nearshoring a offshoring powinna uwzględniać specyfikę branży, wymagania projektu, tolerancję ryzyka oraz długoterminowe cele strategiczne organizacji. W większości przypadków nearshoring oferuje lepszy balans korzyści i ryzyk dla firm poszukujących zrównoważonego wzrostu.
Bibliografia:
- McKinsey & Company – „Global Supply Chain Resilience Report 2024”
- Deloitte – „Supply Chain Diversification Trends Study”
- KPMG – „IT Outsourcing Market Analysis 2024”
- Bitkom – „Digital Business Models in German Technology Sector”
- World Economic Forum – „Global Trade and Sustainability Report”
- Supply Chain Dive – „Nearshoring Cost Analysis 2024”
- Sarbak, Marta – „Offshoring vs Nearshoring Strategy Guide” – Qarbon IT
Dominik Papaj
